archief



Hildegard – hoe kun je leven in balans?

Boven mijn bureau hangt een moderne verbeelding van Hildegard von Bingen. Een vrouw met een pen in de hand, muziek in de oren, en plantjes in haar borstzak. Mooi, alleen: lange tijd voelde ik weinig connectie met haar. Daarom dit artikel. Want hoe raakt deze middeleeuwse vrouw aan vragen uit onze tijd? Een verhaal over…

Anna Maria van Schurman: veeltalig, geleerd, kunstzinnig en vroom

Dit artikel is een bijdrage van Pieta van Beek, wetenschappelijk onderzoekster aan de Universiteit Utrecht en Research Fellow aan de Universiteit van Stellenbosch In de Amsterdamse Universiteitsbibliotheek ligt een bruin polyglot (meertalig) blad van Anna Maria van Schurman. Het zit vol gaten. In het exemplaar van haar Opuscula Hebraea Graeca Latina et Gallica uit 1650,…

Dorothy Day – Radicaal, pacifist en katholiek

Ik heb altijd een diep ontzag voor mensen die hun hele leven lang volgens hoge idealen weten te leven. Zelf heb ik ook idealen. Over een eerlijke wereld en duurzaamheid en gastvrijheid. Ik doe mijn best om vegetarisch te eten en niet te vliegen en tweedehands kleding te kopen en maak me regelmatig boos of…

Thérèse van Lisieux en het probleem van de overgave

Laatst las ik de autobiografie van Thérèse van Lisieux. Ik houd van het soort boeken waarin de schrijfster over haar weg in het geloof vertelt en was benieuwd welke ontwikkeling deze negentiende-eeuwse jonge vrouw had doorgemaakt. Maar dit boek vond ik lastig om te lezen. Het sprak me aan én ik voelde weerstand. Ik vond…

Hebe Kohlbrugge – een leven lang in verzet

Dit artikel is een bijdrage van gastauteur Annemieke Lobbezoo. Sommige gebeurtenissen blijven je een leven lang bij. Zo zal ik het trompetgeschal nooit vergeten dat bijna 30 jaar geleden van alle kanten opklonk in de prachtige hoog-geraamde middeleeuwse aula van de Karelsuniversiteit in Praag. Een lange rij bonte en zwarte toga’s van hoogleraren van alle…

Catharina Halkes en de feministische theologie

Catharina Halkes durfde in een zaal vol mannen op te staan om haar mening te geven. Dat was bijzonder voor een katholieke getrouwde vrouw uit haar tijd. Ze bewoog zich voortdurend in de frontlinies en werd zo de voormoeder van de feministische theologie in Nederland. In dit artikel vertel ik over haar leven en vervolgens…

Mahalia Jackson – gospel en de Civil Rights Movement

Washington, 29 augustus 1963. Een helikopter cirkelt boven de enorme massa mensen die op de been is gekomen voor de ‘Great March on Washington’, een protestmars voor de burgerrechten van zwarte Amerikanen. De dag is gevuld met toespraken en muziek vanaf het Lincoln Memorial. Aan het einde van de middag betreedt een zangeres het podium.…

De heilige Damaris van Athene – zoektocht naar een vergeten leven

Dit artikel is een bijdrage van Arco den Heijer, onderzoeker aan de Theologische Universiteit Kampen. Vandaag is in het kerkelijk jaar van de Grieks-Orthodoxe kerk de feestdag van de heilige Damaris van Athene. In de rooms-katholieke kerk geldt zij niet als heilige en heeft ze ook geen feestdag. Dat is tekenend voor de herinnering aan…

Alles komt goed – Juliana van Norwich en een levenslange lockdown

Het was fijn, voor even. De wereld stond stil en er hoefde niet zoveel. Geen afspraken en niets te regelen. Een pandemie overspoelde ons en had een groot deel van mijn dagelijkse werk meegenomen. Ik wilde de vrijgekomen tijd invullen met zinvolle dingen, met creativiteit en wijsheid en schoonheid. Maar er was ook spanning en…

Dorothee Sölle en de Politieke Avondgebeden

Bij mijn afscheid als predikant in Utrecht, een paar jaar geleden, kreeg ik één van Dorothee Sölles boeken. Een bijzonder cadeau was het, gegeven door een theoloog van zo’n veertig jaar ouder. Het boek kwam uit haar eigen boekenkast en het voelde alsof de generatie boven mij iets belangrijks wilde doorgeven. Wat moest er doorgegeven…

Één vrouw tegen vijftig mannen – Catharina, beschermheilige van verlegen meisjes

In dit artikel beschrijf ik eerst het leven van Catharina, om daarna via een uiteenzetting over ‘brilliance bias’ uit te komen bij de noodzaak voor een beschermheilige van verlegen meisjes. Het moet een fantastisch gezicht geweest zijn. Een jonge vrouw, een meisje nog eigenlijk, staat tegenover vijftig filosofen en redenaars. Ze is een jaar of…

Mercy Amba Oduyoye – moeder van de Afrikaanse vrouwentheologie

“No one is voiceless. There is no such thing as voicelessness. There are only people who do not hear.” — Mercy Amba Oduyoye Stel je eens voor: je bent een vrouw en gaat in de jaren zestig theologie studeren. Dat betekent dat je je begeeft in een mannenwereld, met mannelijke professoren en door mannen geschreven…

‘Ik heb de mensen zo verschrikkelijk lief’ – mijn kennismaking met Etty Hillesum

“Er is een verschil tussen gehard en verhard. Het wordt veel verwisseld tegenwoordig. Ik geloof, dat ik iedere dag geharder word, op die ongedisciplineerde blaas na, maar verhard zal ik nooit worden, ik heb er ook geen behoefte aan om het te worden.” Ik weet niet meer precies waarom, maar op een dag zette ik…

Waarom Vrome Vrouwen?

Ik wandelde om de tijd te overbruggen een boekhandel in op station Londen St. Pancras. Het was een kleine, maar mooi ingerichte winkel, en ik deed mijn best om met mijn grote backpack nergens tegen aan te stoten. Automatisch vond ik mezelf terug in de afdeling religie en filosofie en ik sloeg geïnteresseerd een modern…